U četvrtak, 27. februara, navršava se 21 godina od zločina u Štrpcima (BiH), kada su pripadnici Vojske Republike Srpske (VRS) iz voza koji je saobraćao na liniji Beograd-Bar oteli i ubili 19 civila bošnjačke nacionalnosti – građana tadašnje SRJ. Tim povodom, grupe nevladinih organizacija iz BiH i Srbije organizuju akcije sećanja
Udruženje za društvena istraživanja i komunikacije (UDIK) organizovali su u srijedu mirovnu akciju i stajanje na Trgu fra Grge Martića ispred Katedrale u Sarajevu, kako bi izrazili solidarnost sa žrtvama zločina.
U ovom zločinu ubijeni su: Halil Zupčević, Senad Đečević, Esad Kapetanović, Iljaz Ličina, Fehim Bakija, Rifat Husović, Ismet Babačić, Šećo Softić, Adem Alomerović, Rasim Ćorić, Fikret Memović, Fevzija Zeković, Džafer Topuzović, Muhedin Hanić, Safet Preljević, Nijazim Kajević, Zvjezdan Zuličić, Jusuf Rastoder i Tomo Buzov. Do danas su pronađeni posmrtni ostaci Halila Zupčevića, Rasima Ćorića i Jusufa Rastodera u jezeru Perućac 2009, odnosno 2010. godine.Ovo je prvo obilježavanje zločina u Štrpcima u Sarajevu, s ciljem da pokaže svijetu i Bosni i Hercegovini da Sarajevo gaji kulturu sjećanja, ali i da se ovaj zločin tiče svih nas, navode organizatori.
Aktivisti i aktivistkinje UDIK-a će 27. februara prisustvovati komemoraciji u Prijepolju i odavanju počasti u Štrpcima.
Grupa organizacija iz Srbije podsjetila je na odgovornost institucija Republike Srbije za ovaj zločin, kao i na njihov današnji sramni odnos prema porodicama žrtava koje ne priznaju kao civilne žrtve rata.
Fond za humanitarno pravo (FHP), Žene u crnom i Inicijativa mladih za ljudska prava (Inicijativa) pozivaju nadležne da prekinu praksu negiranja prava porodica žrtava najtežih zločina, izmene Zakon o pravima civilnih invalida rata i na taj način pruže bar delimičnu satisfakciju porodicama žrtava zločina za koji snose neupitnu odgovornost.
Naime, porodice žrtava zločina u Štrpcima, kao i porodice žrtava iz Sjeverina, nemaju status civilnih invalida rata u Srbiji. Zbog činjenice da se zločin desio na teritoriji BiH, Ministarstvo rada, zapošljavanja i socijalne politike negira porodicama žrtava ovih zločina ostvarenje prava po Zakonu o civilnim invalidima rata.
Otmica u Štrpcima je naziv za zločin od 27. februara 1993. godine kada su pripadnici srpskih paravojnih jedinica pod komandom Milana Lukića, uz logističku pomoć države Srbije, oteli grupu putnika iz voza 671 na relaciji Beograd–Bar.
Oteti putnici, 18 Bošnjaka i jedan Hrvat, su potom likvidirani. Većina ubijenih su bili državljani Srbije i Crne Gore i bili su uglavnom iz Priboja, Prijepolja, Beograda i Podgorice. Među njima je bilo i državljana Bosne i Hercegovine. Posmrtni ostaci 16 putnika još nisu pronađeni, dok su posmrtni ostaci Ćorić Rasima i Rastoder Jusufa pronađeni u jezeru Perućac. Nekompletni ostaci trećeg putnika Zubčević Halila su takođe pronađeni u jezeru Perućac.
Iako je nekoliko direktnih izvršilaca osuđeno, još uvek se ne znaju imena onih koji su naredili i organizovali ovaj zločin.
Na suđenju Nebojši Ranisavljeviću pred Višim sudom u Bijelom Polju (2002. god) utvrđeno je da je grupa pripadnika Višegradske brigade VRS, predvođena Milanom Lukićem, u poslepodnevnim časovima 27. februara 1993. godine zaustavila voz i nakon legitimisanja putnika iz njega izvela 18 Muslimana i jednog Hrvata, koje su potom sproveli do sela Prelovo. U sali lokalne osnovne škole su ih pretresli, opljačkali i pretukli. Nakon toga su ih vezali žicom, uveli u kamion i odveli u jedno selo u okolini Višegrada. Tamo su ih u garaži jedne kuće likvidirali Milan Lukić i Boban Inđić.
Pored Lukića, Inđića i Ranisavljevića, tokom postupka su pominjana imena drugih pripadnika VRS koji su tog dana bili na Železničkoj stanici Štrpci. Međutim, protiv njih nikada nije vođen postupak. Haški tribunal osudio je Milana Lukića na doživotnu kaznu zatvora za zločine nad višegradskim Muslimanima, ali ne i za zločin u Štrpcima.
Tokom suđenja Ranisavljeviću utvrđeno je i da je otmica bila planirana mesec dana ranije, kao i da je Železničko–transportno preduzeće Beograd u više navrata obavestilo predstavnike Vojske Jugoslavije i Ministarstvo unutrašnjih poslova Srbije o pripremi otmice putnika. Ni jedan organ nije preduzeo ništa da se životi državljana Srbije spasu.
FHP, Žene u crnom i Inicijativa će obeležiti dvadeset i prvu godišnjicu zločina u Štrpcima, u Beogradu u četvrtak sa početkom u 15:48 časova pred ulazom u Glavnu železničku stanicu.
(E-novine)
