Kosovo, Hrvatska – Tekst prenosimo s portala Manjine.ba, namijenjenog manjinskim i deprivilegovanim grupama u BiH.
Grčki fotograf George Georgiou je tri godine, od 1999. do 2002. boravio na Kosovu i u Srbiji, radeći na projektu Između redova koji se bavio ratom i NATO intervencijom u Srbiji. Za svog boravka u ovom dijelu svijeta, Georgiou je posjetio tri psihijatrijske ustanove, dokumentujući nehumane uslove koji su tih godina ondje vladali.
Georgiou je u Londonu proveo četiri godine podučavajući fotogafiji ljude koji pate od različitih mentalnih smetnji, pa su mu psihijatrijske institucije i pacijenti koji borave u njima bili poznata tema. Ipak, ono što je zatekao u neimenovanim institucijama na Kosovu i u Srbiji bilo jejako daleko od savremenih psihijatrijskih ustanova kakve se mogu naći u Londonu, piše grčki fotograf na svojoj web stranici.
Reportaža iz psihijatrijskih ustanova za smještaj odraslih i djece ledi krv u žilama. Oronule zgrade, prljavština, uplakana djeca s mentalnim smetnjama o kojoj niko ne brine, postali su priča za sebe, izolovana i zanemarena u vrijeme ratnih sukoba. Za vrijeme Miloševićevog režima, ove institucije nisu dobijale novac, što je dovelo do užasnih uslova, zaraznih bolesti, nikave medicinske njege, a medicinsko osoblje koje se trebalo brinuti o pacijentima bilo je slabo ili nikako plaćeno.
Najgori dio, piše Georgiou, bio je veliki broj ljudi koji nikad nisu trebali završiti u ovim ustanovama. Ljudi sa fizičkim invaliditetom, poput dječaka koji je u saobraćajnoj nesreći izgubio obje noge, kao i osobe s Downovim sindromom, veliki broj Romske djece koja su imala tu nesreću da se rode u ovim zgradama…
“Meni je, nakon početnog šoka pri susretu s uslovima i potpunim izostankom brige, postalo jasno da su pacijenti svih etničkih pripadnosti bili sposobniji da uspostave zajednicu, da se vole i brinu jedni o drugima, nego što su to bili političari koji su se sukobljavali daleko od ovih institucija”.
Georgiou piše da su građani Srbije bili potpuno šokirani nakon što su ove fotografije ugledale svjetlo dana, jer je Miloševićev režim od javnosti sakrivao nehumane uslove u ovim ustanovama. Za vrijeme njegove posljednje posjete, 2002. godine, novac je prikupljen, a pokrenuta je i kampanja za podizanje svijesti u Srbiji. Uz pomoć brojnih nevladinih organizacija, uslovi su poboljšani.
U fotogaleriji pogledajte reportažu Georgea Georgioua.
(radiosarajevo.ba)
